تعیین میزان تکرارپذیری تشخیصی انواع هیپرپلازی های آندومتر و کارسینوم تمایز یافته اندومتریوئید بر اساس یافته های مورفولوژیک و مقایسه آن با نتایج آنالیز مورفومتریک کامپیوتری

مقدمه: ارزیابی، تشخیص و درمان مناسب ضایعات پیش­سرطانی آندومتر در طی سالیان دراز هم­چنان در بین آسیب­شناسان و متخصصین زنان به­صورت یک مشکل باقی مانده است. این موضوع که بعضی از هیپرپلازی ها، هم­چون انواع سرطان­ها از نظر فنوتیپ منوکلونال می باشند، به­صورت وسیله ای مفید در تشخیص آن­ها شناخته شده است. جهت جدا نمودن ضایعات منوکلونال از پلی­کلونال، آنالیز مورفومتریک کامپیوتری در طی مطالعات متعدد روش مناسبی معرفی گردیده است. مواد و روش­ها : در این مطالعه 100 نمونه انواع هیپرپلازی های آندومتر با مراجعه به بخش پاتولوژی بیمارستان میرزا کوچک­خان تهران انتخاب و ابتدا از نظر تکرارپذیری تشخیصی بین فردی و درون فردی و سپس 55 مورد آن­ها از نظر آنالیز مورفومتریک بررسی شدند. نمونه­ها در فرمالدئید 10% فیکس شده و در پارافین قالب­گیری و برش­های h & e استاندارد از آن­ها تهیه شده بود. سپس با استفاده از کامپیوتر آنالیز مورفومتریک انجام گردید و سه شاخص درصد حجمی استروما ( vps )، چگالی سطح خارجی ( out sd ) و انحراف معیار کوچک­ترین محور هسته ( sdsna ) محاسبه و بر مبنای آن­ها d- score تعیین گردید. نتایج: تشخیص هایپرپلازی ساده ( sh ) و کارسینوم تمایز­یافته آندومتریوئید ( wda ) در بین آسیب­شناسان تکرارپذیری خوبی داشت، ولی هیپرپلازی­های کمپلکس  ch و آتیپیکال ( ah ) از تکرارپذیری کمی برخوردار بود. تکرارپذیری درون فردی در حد عالی بود. با آنالیز مورفومتریک ضایعات به گروه­های 55% < vps ، 1 d-score < و 55% vps ≥ ، 1 d-score ≥ و یا به­عنوان دیگر منوکلونال و پلی­کلونال تقسیم شدند. با مقایسه نتایج آسیب­شناسان مختلف با نتایج vps و d-score مشاهده شد که آسیب­شناس با سابقه کاری بیش­تر در ژنیکوپاتولوژی به­خوبی توانسته بود ضایعات گروه­های مختلف را مطابق با نتایج vps و d-score از یکدیگر جدا نماید، ولی آسیب­شناسان با تجربه­ی کم­تر در ژنیکوپاتولوژی نتوانسته بودند به­خوبی بر اساس دید مورفولوژی آن­ها را از هم جدا کنند. نتیجه­گیری: بر اساس نتایج آنالیز مورفومتریک ضایعات هیپرپلازی راحت­تر به دو گروه هیپرپلازی آندومتر ( eh) و نئوپلاسم داخل اپی­تلیالی آندومتر ( ein) تقسیم می شوند و تکرارپذیری و صحت تشخیصی نسبت به دید ذهنی آسیب­شناسان در حد بالاتری قرار می گیرد و میزان درمان بیش­تر و کم­تر از حد مورد نیاز کاهش می­یابد.